پسین اوز ماهنامه پسین اوز
به قلم: حسن هوشمند
رابطه اجتماعی، فرهنگی و معنوی مردم لار و ساکنان مناطق پیرامون، طی یک قرن گذشته از فراز و فرود محسوسی برخودار بوده است. از زمان مشروطیت و ورود مردم جنوب به رهبری سید عبدالحسین لاری به آن عرصه که اوج اتحاد و دوستی و احترام متقابل است تا دهه چهل خورشیدی خوشبختانه این رابطه از شرایط مطلوبی برخوردار بود. ممکن است این تصور به ذهن خواننده متبادر شود که دلیل ارتباط و یکرنگی مردم در دوره سید لاری به دلیل جایگاه اعتقادات مذهبی آنها بود که البته سخنی درست و سنجیده است.
اما نگاه تحقیقی و پژوهشی نشان می دهد که علاوه بر اعتقادات مذهبی عوامل دیگری نیز چون سابقه تجارت و کسب کار با کاسبان لاری و صداقت و سلامت آنها در امر داد و ستد نیزدر این ارتباط معنوی دخیل بوده است. اما در سال های بعد و هرچه از دهه شصت خورشیدی به این سو نزدیکتر شدیم صمیمیت ها و دوستی ها و اعتماد متقابل کم رنگ تر شد و کم کم به مرحله رقابت ناسالم و عموما مخرب رسید . من در این نوشتار قصد ندارم مقصر این اتفاقات را پیدا کرده و نشان دهم ، طبعا چنین امری میسور نیست و در زمان رخداد چنین مسایل و مشکلات همه به نوعی مقصر هستند . البته یک سو شروع کننده بوده و سوی دیگر ادامه دهنده.
در چند سال اخیر ساکنان حوزه جنوب و شهروندان کهن بوم لارستان به این نتیجه رسیده اند که در سایه اختلاف و رقابت ناسالم قطعا همه آسیب می بینند و بهتر است بجای رقابت و چند دستگی به سوی اعتدال و رعایت حرمت طرفین گام بردارند و در راستای این مهم از انصاف به دور است که نامی از جناب دکترداریوش دهقان فرماندار ویژه لارستان نبرم که در آغاز ماموریت در این حوزه جغرافیایی تلاش زیادی کرد باب دوستی و رفاقت و بذل محبت با مناطق پیرامونرا بگشاید . اما آنگونه که جناب فرماندار انتظار داشت کارها خوب پیش نرفت و این یک امر طبیعی است .جناب فرماندار به رغم حسن نیتی که هیچکس در آن تردید نداشت، موفق نشد زیرا در جایگاه یک مرد سیاستمدار تصمیم به انجام این کار ارزشمند گرفت و این موضوع از نگاه مردم سایر شهرستانهای همجوار پنهان نبود. در چنین مواقعی فقط فرهنگ می تواند دروازه ورود به قلب ها باشد و برای نیل به مقصود، فرهنگوران از بهترین سفیران هستند. به همین دلیل طی دو ماه گذشته که مسئولان بنیاد فرهنگی لارستان پای به عرصه نهاده و به معرفی« چهره ماه » می پردازند، امید ها نیز افزایش یافته است. سه روز پیش فرهنگی نام آشنای شهر لار، حاج محمد زارع با من تماس گرفت و پس از احوال پرسی گفت: قرار است در دومین برنامه چهره ماه در روز۲۵/ ۱۴۰۳/۹ از جناب استاد احمد حبیبی تجلیل شود و یکی از سخنرانان این مراسم شما هستید. با کمال میل پذیرفتم و سعی کردم در بخشی از سخنرانی به رابطه معنوی مردم لار و بستک اشاره کرده و ضمن آن از مدیران ارشد شهرستان استدعا کنم در کنار فرهنگ وران شهر به تقویت و استحکام روابط معنوی مردم لارستان کمک کنند. و آنچه در این مقاله از سمع و نظر شما می گذرد گزارشی است از لحظه لحظه این شب بیاد ماندنی. قبل از شروع جلسه نگاهی گذرا به حاضرین در مجلس انداختم و از دیدن بزرگان و فرهنگ وران مناطق مختلف کهن بوم لارستان محضوظ شدم.
بر صندلی های سالن شورای شهر فرهیختگانی از شهرستان های مهر، بستک، پارسیان، گراش، اوز، خنج، جویم تا بخش صحرای باغ ومناطق کوچکتر چون خور، لطیفی، شرفویه، دهکویه و البته جمع کثیری از مردم شهر لار که خود به نوعی میزبان بودند، حضور داشتند و به عبارتی همه لارستان کهن امشب در زیر یک سقف مملو از شادی و شعف جمع بودیم.
مراسم با پانزده دقیقه تاخیر آغاز شد که البته عجیب نبود. پس از قرائت آیاتی از کلام الله مجید و سرود جمهوری اسلامی یک کلیپ سه– چهار دقیقه از معرفی لارستان تحت عنوان «سرزمین مهر و عاطفه» با صدای جذاب و گیرای استاد محمد رضا شجریان آغازگر برنامه شد.
آقای حمید منشی عضو شورای شهر لار به نیابت از مردم این شهر کهن به مهمانان خوش آمد گفت. و بلا فاصله کلیپ زندگی نامه احمد حبیبی از زبان خودش که در کتابخانه شخصی استاد ضبط شده بود را پخش کردند. خرابی میکروفون و اعصاب خرد حاج محمد زارع که مجری گری را بر عهده داشت، یکی از حاشیه های مراسم بود. ساعت به حدود هفت بعد از ظهر نزدیک می شد که سید سلیمان بنی هاشمی از فرهیختگان بستک به عنوان نخستین سخنران پشت تریبون قرار گرفت.
آغاز گر بحث جناب بنی هاشمی زبان مشترک و مرز مشترک بود و این که مرز ها نمی توانند مانع فرهنگ و زبان مشترک شوند.
بنی هاشمی در بخش دیگری از سخنان خود به معرفی چهره ماندگار خطه جنوب استاد احمد حبیبی پرداخت و از او به عنوان ادیب، هنرمند، سیاستمدار و مصلح جامعه نام برد. بنی هاشمی در ادامه سخنان خود گفت: معلمی نخستین ویژگی جناب حبیبی است . ضمن این که روحیه پژوهشی ، خوش گویی ، خوش مشربی و روابط منطقه ای و فرا منطقه ای ، تواضع و فروتنی و نظم انضباط از دیگر ویژگی بارز جناب استاد است. آقای بنی هاشمی در پایان با ذکر این جمله که خوشبختانه سیاست نتوانست استاد را خراب کند و فرهنگ نزد او مهم تر بود، به سخنان خود پایان داد.
پس از سخنرانی سید سلیمان بنی هاشمی، سید جلال یگانه چند دقیقه ای با آواز دلنشین خود حاضران را برسر ذوق آورد.
هر آنکه جانب اهل خدا نگه دارد
خداش در همه حال از بلا نگه دارد
حدیث دوست نگویم مگر به حضرت دوست
که آشنا سخن آشنا نگه دارد
پس از آواز دلنشین سید جلال یگانه از من خواستند سخنرانیم را آغاز کنم. من پس از یاد و نا م خداوند بزرگ با دوبیت از اشعار شاعر قرن سیزده و چهارده بستک مرحوم شیخ عبدالرحمن همت بستکی سخنانم را شروع کردم.
ای جان نثار دلبر و ای دل فدای دوست
ای توتیای دیده جان، خاک پای دوست
شد جان بی قرار من اندر هوای دوست
برده دلم دو نرگس جادو نمای دوست
سخنرانیم را به دو بخش تقسیم کردم ،که در بخش اول به پیوند اجتماعی و معنوی مردم لار و بستک اشاره کردم و درس هایی که از آن می توان فرا گرفت و تاکید کردم تنها راه ترقی و تعالی لارستان و رسیدن به جایگاه واقعی خود تحکیم روابط معنوی با بخش ها و شهرستانهای مستقل شده لارستان است. به این موضوع اشاره کردم که با ارتباط متقابل و دوسویه همه مردم مناطق از پیشرفت و ترقی لارستان سود می برند. در بخش دوم به وجوه شخصیتی جناب استاد احمد حبیبی پرداختم که عبارت بود از:
۱ – خوب بودن استاد به معنی خاص کلمه ، و اضافه کردم در قلب این مرد صداقت، یکرنگی و احترام متقابل موج می زند.
۲- به این موضوع اشاره کردم که احمد حبیبی عاشق حوزه پهناور لارستان کهن و جنوب کشور است.
۳- امانت داری و احساس مسولیت احمد حبیبی در تصحیح مجموعه اشعار شاعران ستودنی است.
۴ – جناب استاد ذاتا یک محقق و پژوهشگر هستند و در این مورد به مصادیقی اشاره کردم.
۵ – استاد حبیبی یک مدیر توانمند و قابل است چه زمانی که بخشدار بودند و چه زمانی که فرماندار و رییس دانشگا ه.
من و جناب بنی هاشمی هرکدام پانزده دقیقه صحبت کردیم. دوست فرهیخته ام مجید حجتی رییس سابق فرهنگ و ارشاد اسلامی لارستان و از محققین این شهر سخنران بعدی بود. حجتی با تکیه بر گفته لویی ماسینیون فیلسوف فرانسوی در کتاب قوس زندگی، ارزش عمر انسان را بر دو محور افقی و عمودی تقسیم کرد و بر اساس آن به معرفی شخصیت علمی و پژوهشی استاد احمد حبیبی پرداخت. در بخش بعدی هنر مندی از بستک با نی انبون و شروه خوانی به اجرای برنامه پرداخت که البته یک کار دونفره را به تنهایی انجام داد و همین امر باعث شد از کیفیت کار آن جوان کاسته شود. با این حال خوب از عهده بر آمد و بارها مورد تشویق حاضران واقع شد.
عبدالرضا مفتوحی شاعر بومی سرای لاری به اجرای یکی از سروده های خویش مثل همیشه به زبان لاری پرداخت که بسیار جالب بو د. جالب از این جهت که نام اکثر مناطق بستک و آن نواحی را در شعر خود ثبت کرده و حاضرین را به وجد آورد. بعد از مفتوحی جناب احمد خضری روزنامه نگار سرشناس لارستانی از شهرستان اوز به ایراد سخن پرداخت.
خضری نخست از بنیاد فرهنگی لارستان تشکر کرد، به دلیل انتخاب جناب احمد حبیبی به عنوان چهره ماه و گفت : ایشان یک مرد تمام ناشدنی در لارستان است و من بخشی از عنوان مقاله ام را از این سخن احمد خضری به عاریت گرفته ام.
سپس ضمن تشکر از این که فرصتی پیش آمده است تا نویسندگان مناطق مختلف گرد هم جمع شوند قدر دانی کرد. آقای خضری در سخنرانی خود به خاطرات نخستین دیدارش با احمد حبیبی اشاره کرد و گفت: آنچه بیش از همه خاطرات در ذهنم باقی مانده سادگی اتاق فرماندار و این که حبیبی در عالم سیاست هم با فرهنگ بود. شایسته زیستن، شایسته فکر کردن از ویژگی اوست و این که حبیبی باعث شهرت جنوب فارس شده است. احمد خضری در بخش دیگری از سخنان خود به آثار استاد اشاره کرد و معلمی، پژوهشگری، نویسندگی، شاعری، حفظ فرهنگ فولکلور از کارهای بارز استاد حبیبی دانست. سخنان جذاب و گیرای خضری باعث شد بارها از سوی حاضرین تشویق شوند.
آخرین سخنران آین شب بیاد ماندنی آقای اصغر فرودی شهردار لار بود. البته قرار بود آقای فرودی نخستین سخنران باشند. اما به دلیل مشغله کاری به اتفاق فرماندار دیر تر به مراسم رسیدند و با بزرگ منشی در صندلی آخر سالن تا پایان مراسم نشستند و نمونه ای از مدیریت بر اساس رفتاری انسانی را رقم زدند که قرار نیست همیشه مدیران شهر بر صدر بنشینند. مردان بزرگ هرجا بنشینند بزرگ هستند . اصغر فرودی نیز هنگامی که برای ایراد سخنرانی فرا خوانده شد از انتهای جلسه به پا خاست و به جایگاه آمدو مثل همیشه خوب سخن گفت. اصولا خوب سخن گفتن از ویژگی های شه ردار فعلی لار است. آقای فرودی گفت: تجلیل از خدمتگزاران در حوزه های مختلف در واقع تضمن تداوم ارزش هاست.
تجلیل از حبیبی، تجلیل از شعر و ادب است، تجلیل از وحدت است و تجلیل از خدمت گزاران خودمان، تجلیل از امر تحقیق و پژوهش است. و پیشنهاد کردند: روش شناسی درست باشد. شهردار لار با شعری از مولوی گفت: در امر روش شناسی، چه روشی را در حوزه معرفت، دانش و فرهنگ انتخاب کنیم و این جلسه بر همین مبنا ساخته شده است و اختصاص به لار ندارد. پس از پایان سخنرانی جناب شهردار، محمد جعفر رزاقیان که در کنار حاج محمد زارع اجرای بخش پایانی م راسم را بر عهده گرفته بود از هر شهرستان و شهر و روستا که در سالن حضور داشتند خواست نماینده ای را به جایگاه بفرستند، تا هنگام اهدای نشان به چهره ماه حضور داشته باشند که به دلیل کثرت افراد جایگاه شلوغ شد.
برخی از بزرگواران مجبور بودند در پشت سر دیگران بایستند که من معذب بودم. اما به هر حال مراسم به خوبی و خوشی به پایان رسید. گرفتن عکس یاد گاری پایان بخش مراسم بود. با آرزوی توفیق برای جناب استاد حبیبی و قدر دانی از مسولان بنیاد فرهنگی لارستان که چنین شب زیبایی را رقم زدند.
حسن هوشمند ۲۶/ ۹/۱۴۰۳ – لار