پسین اوز ماهنامه پسین اوز
نوروز جشن بزرگ طبیعت
* بهرام رفیعی
نوروز جشن بزرگ طبیعت است. نمونه ای از هوش و ذکاوت ایرانی است. نه یک قرارداد اجتماعی است و نه جشن سیاسی است. روز شادمانی زمین است. از هیچ قوم و ملتی هم گرفته نشده است یک جشن کاملا آریایی و ملی است که بر مبنای وضع طبیعی منطقه و اقلیم ایران زمین و برپایه اعتقاد ها و باورها و جهان بینی ایرانیان ساخته شده است. خلاصه جزو خصوصیات طبیعت جغرافیایی ایرانی است که با تاکید می توان گفت این جشن مثلا به طبیعت خشن در صحرای عربستان نمی خواند که از صحراهایی تشکیل شده که ربع الخالی یکی از آن هاست که به واسطه خالی بودن از سکنه به این نام معروف شده است. فقط جنوب آن است که به واسطه خیر و برکت آن یمن نام گرفته است و اگر به برکت نفت سیاهش نبود امروز همه جای آن ربع الخالی بود.
حال اگر در این جشن شادمانی فلات ایران زمین که از گذشته های دور به ما رسیده شرکت کنیم مغایرتی با آیین اسلامی ما پیدا نخواهد داشت. چون جشن نوروز یک امر اقلیمی و ریشه در سه هزار سال پیش از میلاد دارد و نمی شود قسمت عمده تاریخ و فرهنگ ایرانی را قیچی کرد.
قرار نیست همه مثل هم بیندیشند، بنوشند و بپوشند و این الفبای جامعه شناسی است که در دنیای اجتماعی دید گاهی غیر از دیدگاه خودمان نگاه کنیم. تفاوت های فرهنگی را درک کنیم اینکه چه بنوشیم و چه بپوشیم چطور و در چه ظرفی غذا بخوریم مسائلی هستند که از فرهنگی به فرهنگ متفاوت می باشد.
جشن چهارشنبه سوری گذشت. خود واژه جشن یا یسن از ریشه یزد به معنای ستایش و پرستش و نیایش است. ایزد به معنای ستایش شده است. پس جشن یک مراسم ستایشی به مناسبت یک رخ داد و یک پیروزی است که سودی برای اجتماع داشته باشد. شاید این جشن به نخستین روزهای کشف آتش توسط هوشنگ پیشدادی برسد و شاید به عبور پیروزمندانه و سرافرازنه ی سیاوش از آتش بعد از تهمتی که سودابه زن کیکاووس به سیاوش می زند. در همه این دو وقایع سودی برای اجتماع به همراه داشته است.
در اولی کشف آتش، آن قدر مهم است که حتی در ردیف کشف نفت در دنیای کنونی و معاصر می توان شمرد و انقلابی در دنیای آن روز پدید آورد. در دومی یک مساله اخلاقی به ثبوت رساند که دنیا همیشه تشنه اوست که اخلاق نیکو و مروت و جوان مردی با جشن چهار شنبه سوری به جامعه بشری می توان یادآوری نمود.
حال اگر امروز جشن چهارشنبه سوری با آتش زدن لاستیک و بریدن و قطع شاخه درختان موجب آلودگی هوا و ضربه به محیط زیست می شوند و با پریدن از روی آن موجب بی نظمی هایی خواهد گردید، این دیگر عیب در نفس کار نیست، بلکه عیب در شیوه رفتار ماست که نمی دانیم از چه کسی بنالیم.
* عضو شورای سرپرستی