پسین اوز ماهنامه پسین اوز
*احمد خضزی: کبوتر در گویش اوزی به آن کَمُنتر(kamontar) می گویند. در ایران به نام کفتر هم گفته می شود. کبوتران به صورت دو گونه اهلی و وحشی زندگی می کنند. کبوتران اهلی مانند: کبوتران پرشی، مسافتی، تزئینی و گوشتی و کبوتران وحشی مانند: کبوتران جنگلی، چاهی و دشتی هستند. از معروف ترین آنها می توان به کبوترهای خانگی و چاهی نام برد.(۱)
در نوشتار رسمی بیشتر از واژه کبوتر و در گفتار از واژه کفتر استفاده می شود. مثلا می گویند: فلانی کفترباز است. در گذشته مردم شهرستان اوز، نگهداری کبوتر را در منزل از هر دوگونه اهلی و وحشی شوم دانسته و می گفتند: نگه داری کَمُنتر آمد و نیامد دارد. آنان معتقد بودند که کبوتران با دیو در ارتباط هستند.(۲)
خانواده ها اعتقاد داشتند کبوترهای چاهی یک رگشان از دیو است و یا کبوتران چاهی با از ما بهتران در ارتباط هستند.(۳)
در مقایسه و فرهنگ سایر شهرها کبوتر نشانه الفت و زیبایی و مهربانی است. حتما داستان حضرت ابراهیم (ع) و چهار مرغ خلیل را شنیده اید. می گویند روزی حضرت ابراهیم (ع) از کنار دریاچه یا دریایی می گذشت، مرداری را دید که نصف آن در آب و نصف دیگرش در خشکی بود و حیوانات از دو سو از آن تغذیه می کردند. آن حضرت با دیدن این منظره فکر می کرد چگونه این مردار زنده می شود و اگر این حادثه برای انسان اتفاق بیفتد. بدن آن جزء به جزء شده روز رستاخیر چگونه زنده می شود؟ خداوند به حضرت ابراهیم (ع) می فرماید: چهاز مرغ را بگیر و گوشت آنها را مخلوط و در سرکوه بگذار و ببین چگونه آنها زنده و به جانب تو می آیند.(۴)
همانطوری که ذکر شد در فرهنگ های دیگر کبوتر نشانه الفت، خروس نشانه شهوت، زاغ نشانه حرص و طاوس نشانه زیبایی است. این چهارمرغ را مرغان خلیل می گویند و به اذن خداوند آنها زنده شده و به سوی آن حضرت آمدند. اما برگردیم به اصل مطلب چون مردم اوز نگهداری کبوتر را شوم و آنها را وابسته به جن می دانستند. بنابراین کمتر تمایلی به داشتن این پرنده داشته اند و طبعا کفتر باز هم بوجود نمی آمد.
ولی امروزها با پایان این اعتقادات کفتر باز هم پدید آمده و بعضا در اوز صاحب کبوتران گران قیمت و دست آموزی هستند و آنها را نگهداری می کنند.
کفتر بازی یا همان کمنتر بازی در پرواز و شرط بندی در رقابت در حال رواج یافتن است. صاحبان کبوتران با هم شرط می بندند که کدام یک از کبوتران شان می تواند کبوتران دیگر را به سمت بام خود بکشاند و تصاحب کند.
۱-اطلس رنگی نژادهای کبوتر نوشته احسان مقدس چاپ ۱۳۸۹ تهران
۲-واژه نامه گویش مردم اوز تالیف نسرین انصاف پور و محمدرفیع ضیائی صفحه ۹۸۶
۳-همان
۴-قرآن کریم سوره بقره آیه ۲۶۰
*مدیر مسئول