پسین اوز ماهنامه پسین اوز
* محمد حسین پورکریم: روستای هیرم در تقویم تاریخ، روستای هیرم تابع شهرستان اوز فارس ولایت نه چندان غریب در میان کوه‌ها و کمرهای اطراف محاصره شده است. از سمت شرق و غرب به تالاب هیرم متصل است. روستائی که داستان‌هائی به درازای تاریخ دارد. هیرم در اوستا نام شخصی است. قبل از دین اسلام، آئین زرتشت در همه ایران زمین، آیین یکتاپرستی و افروز آتش را، نشان پاکی می‌دانسته‌اند.
برگردیم به زمان اسلام به روایت بزرگان ما که از پدران خود شنیده‌اند در سال ۲۰۰ هجری در زمان آخرین خلفای اموی یعنی عمر بن عبدالعزیز شخصی به نام امیرعلی احمد که از شجاعان یمن بوده و برای دین اسلام و راهنمائی مسلمانان به ولایت هیرم آمده است. مسجد قدیمی هیرم ساخته شده است. آنچه که به چشم خودم دیدم مسجدی بغایت بزرگ خشتی که ظرفیت ۳۰۰ نمازگزار را داشته است. ساکنان آن زمان از قول بزرگان دو طایفه بزرگ به نام میرشکاران بوده‌اند. ۱- میرشکار خلفان ۲- میرشکار حسین دُرو، در این مکان زندگی می‌کرده‌اند.
حدود و محدوده هیرم از شرق ولایت بیخویه و دهگاه با حکومتی مردمی به نام پاسالار گنبد چهی که در بیخویه قلعه به نام پاسالار کمال بالای کوهی با دولابی آثار تاریخ دارد.
پاسالار کمال گنبدچهی حکومت داشته است. دهگاه در دشت وسیع از شرق هیرم همجوار با بیخویه قرار داشته که ولایت دیگری بوده و پیشوائی به نام امیر جلال الدین داشته است که آثار گنبد مانندی و قبرستانی دارد و رشته قنات از شرق هیرم که جوی آب آن از داخل کمر کوه بریده‌اند که آسیاب آبی تا هیرم و آثارش تاکنون به جا مانده است.
سرزمینی که امروزه نمکی شده قبلاً محل کشت زرع بوده منال مهرنا که آب باد گویند کاریزی بوده که دشت زراعت بوده فعلاً تالاب گویند. پس از انقراض میرشکاران هیرم دو طایفه دیگر به نام شیخ و پاسالار به وجودآمده‌اند که در سال‌های ۱۲۰۰ هجری این طوایف از نظر وصلت اقوام بوده اند بر سر مرده ریگ گذشتگان اختلافات طی سال‌های درازی که با هم داشته‌اند منجر به خرابی هیرم می‌شوند برای آخرین بار در اثر اختلاف و قحطی و ناامنی و نبودن امکانات اول طایفه مشایخ (شیخ‌ها) و بعد هم پاسالارها جلای وطن کرده به طرف بندرعباس و ینگه دنیا می روند در سال ۱۳۲۰ شمسی هیرم ویران می‌شود که اینجانب به چشم خود دیده‌ام.
ادامه دارد …
*امام جمعه هیرم