مسیـر سختی پیموده ایم بـاز هم خـواهیم پیمـود

در حال حاضر روزنامه نگاری مکتوب بویژه روزنامه نگاری محلی، چالش ها و مشکلات فراوانی دارند که مدت هاست لاینحل مانده است. یکی از دلائل این چالش ها، پیدایش فضاهای مجازی است که بر پیچیدگی و مشکلات این چالش ها افزوده است. بهمن ماه ۱۳۷۹ اولین نشریه اوز که بسیار مورد استقبال قرار گرفت و عصر اوز نام داشت در ۴ صفحه متولد شد.
بدین مناسبت با مدیرمسئول و سردبیر پسین اوز به گفتگو نشستیم تا بیشتر با این چالش ها آشنا و در نهایت با کمک شما مخاطبان عزیر و مسئولان بتوانیم راه حلی منطقی برای نشریات بویژه نشریات محلی در شهرستان اوز بیابیم. در حال حاضر کمتر شهرستان یا بخشی را می توان شناخت که نشریه منظم و مرتب محلی داشته باشد، چون مشکل مالی خیلی زود آنها را از صحنه بیرون می کند.
*آقای خضری با توجه به این که بهمن ۷۹ اولین شماره عصر اوز نشر شد. لطفاً به یاد آن نشریه، چالش های انتشار را مختصر بگوئید؟
ضمن تشکر از شما که باز هم یادآور خاطرات اولین نشریه منظم در اوز شدید. باید عرض کنم که در صفحه سلام هم مقاله ای تحت عنوان برای ۱۷ سال عصر اوز و ۳ سال پسین اوز بطور خیلی مختصر به این موضوع اشاره ای شده است. باید توجه داشت که چالش ها و مشکلات مربوط به امروز و دیروز نیست و در طول تاریخ پیدایش روزنامه نگاری در کشور که به حدود بیش از یک قرن پیش باز می گردد نیز با چالش ها و مشکلات عدیده ای روبرو بوده است.
*لطفا مشکلات و چالش های امروزی را بیان کنید؟
امروزه با تغییرات فناوری و رشد فنی و مسائل نوین رسانه ای می توان با صراحت گفت که مسائل و مشکلات صنف روزنامه نگاری و روزنامه و روزنامه نگاران پیچیده تر شده و به بررسی دقیق و کارشناسانه نیاز است تا راهکارهای صحیح و عملیاتی ارائه شود.
*بهتر است درباره پسین اوز صحبت کنیم؟
البته چالش روزنامه نگاری که مهم ترین آن مسئله مالی است منحصر به پسین اوز نیست بلکه در همین شهرستان نوپا این موضوع گریبان پیام اوز، با پیام دانش و غیره را گرفته یا بزودی خواهد گرفت.
*لطفا درباره آینده پسین اوز بفرمایید؟
پرسش شما مربوط به آینده است. البته هر نگاهی بخواهیم به آینده داشته باشیم باید ابتدا به گذشته هم سری بزنیم و حتی الامکان به آن توجه و مورد تجزیه و تحلیل قرار دهیم. پس از آن با توجه به گذشته آن، آینده ترسیم کنیم. در ارتباط با پسین اوز و سایر مطبوعات محلی هم همین موضوع مصداق پیدا می کند. لطفا توجه کنید روزنامه و مجلات و بطور کلی مطبوعات در جهان و بویژه در غرب و به اصطلاح دنیای متمدن به دلیل پیشرفت جامعه مدنی و بخش خصوصی عرضه شده و مورد استفاده قرار گرفت. اما در جوامع توسعه نیافته و یا عقب نگه داشته شده و به اصطلاح معروف جهان سوم به دلیل یکسری عقب ماندگی های اقتصادی، صنعتی و علمی، روزنامه نگاری و مطبوعات بطور عمده و بطورکلی توسط دولت ها تاسیس و پایه گذاری شده است.
*در صورت امکان در این رابطه بیشتر توضیح دهید؟
گفتیم که باید بیشتر به گذشته وارد شویم. در زمان ناصرالدین شاه قاجار و یا حتی در دوره پادشاهی محمدشاه که کاغذ اخبار، وقایع اتفاقیه، روزنامه دولت علیه ایران و غیره توسط دستگاههای دولتی چاپ و منتشر می شد. از نظر زمانی هم بیش از دو قرن شکاف بین پیدایش و انتشار حرفه ای نشریات و مطبوعات بین جوامع توسعه یافته و جهان توسعه نیافته وجود دارد. منظور این است که در کشور ما شروع روزنامه نگاری توسط دولت صورت گرفت و بخش خصوصی بعد از ۲۰ سال تلاش کرد تا بتواند روزنامه منتشر کنند. بطور مثال در مقابل روزنامه وقایع اتفاقیه که یک روزنامه کاملا دولتی بود روزنامه اختر با بودجه و اعتبار غیردولتی چاپ و منتشر شد. تازه این روزنامه هم توسط سفیر ایران در دولت عثمانی (ترکیه) بوجود آمد. باز هم این روزنامه اختر هم دارای مشکلات و چالش بود. خوب با این گذشته روزنامه نگاری باید گفت که داشتن مشکل و چالش خیلی طبیعی و عادی است و هنر برطرف کردن آنها مهم است. پسین اوز در آبان ۱۳۹۶ اولین شماره خود را آغاز کرد و با کمک نیکوکاران فرهنگ دوست هر ماه زیباتر و با کیفیت تر از گذشته منتشر شد و می شود.

*منتظر جواب پرسش خود درباره آینده پسین اوز هستم؟
شما جواب پرسش آخر را در اول می خواهید بدانید. کمی اجازه دهید تا بیشتر درباره چالش ها صحبت کنم. ملاحظه کنید هم اکنون بین دانش بهره برداری از اطلاعات و داده ها یعنی فرهنگ استفاده از روزنامه و مطبوعات با ابزار و امکانات فعلی ناسازگاری وجود دارد. یعنی در حال حاضر مردم ترجیح می دهند اطلاعات خویش را از گوشی تلفن همراه و اینترنت و فضای مجازی بدست آورند تا بروند به منابع و ماخذ و روزنامه و مجله و کتاب بپردازند. این را شما در طبقه بالای چالش های روزنانه نگاری قرار دهید. به یاد دارم در سال های ۱۳۸۲، ۱۳۸۳ و غیره اگر عصر اوز کمی دیر به دبی، بندرعباس، شیراز و حتی درون شهر می رسید تلفن های دفتر قطع نمی شد و مردم معترض بودند که ما منتظر اطلاعات و اخبار هستیم. ولی امروز این موضوع کمتر مشاهده می شود و باید مقایسه کرد که تکنولوژی و پیشرفت علم چگونه توانسته است برروی توان مطبوعاتاثرگذار باشد.
*بیشتر از فضای مجازی و کمبود اعتبار سخن گفتید پس چه باید کرد؟
باز هم می خواهید خیلی زود به جواب پرسش خودتان برسید. روزنامه نگاران محلی اتفاقاً مظلوم هستند. به نظر من یکی از مظومیت های روزنامه نگاران محلی در شهرستان های خودمان مانند: اوز، لار، گراش، خنج و غیره که علاقمند به انتشار روزنامه هستند این است که به خودشان کمتر می پردازند. البته من با صراحت می گویم که این موضوع به نجابت و تعهدشان به حرفه روزنامه نگاری بر می گردد. دغدغه اول هر مدیرمسئول روزنامه محلی، حیات روزنامه نگاری است. این که می تواند باشد یا نه؟ و این که آیا حیات نشریه اش به چه عواملی بستگی دارد. بحث اصلی همان پرسش شماست که آینده نشریه اش چه می شود؟ هر مدیر مسئولی به زحمت و گذشتن از هفت خوان توانسته است مجوزی کسب کند و اگر به دلیل مشکلات مالی منتشر نشود در نهایت مجوزش لغو می شود. خوب اینها چالش است، اینها مشکلات است، که فقط حرفه ای ها آن را می شناسند و باید چاره اندیشی شود.
*شما خبرنگاران و روزنامه نگاران را چگونه ارزیابی می کنید؟
روزنامه نگاران و خبرنگاران قشر بسیار شریف و زحمتکش هستند. آنان سنگ صبور هستند. هر قشری و صنفی که دچار مشکل می شود فوری به سراغ روزنامه نگاران می رود و آن را صدای خودش می داند و می گوید باید مشکل من مطرح و بزرگنمایی شود تا مردم و مسئولان به ما توجه کنند ولی هیچگاه کسی به سراغ روزنامه نگاران و خبرنگاران نمی آید که مشکل شما چیست تا آن را منعکس و برای برطرف شدن آن برنامه ریزی کنیم. حتی در آیین های مختلف نشریات، شاید بهترین کمک را به برگزار کنندگان می کنند. در آخر جلسه از همه سپاسگزاری می شود اما نام نشریات را به سختی می برند و یا فقط گفته می شود از اصحاب رسانه متشکریم ولی اگر مطلبی باب طبع میلشان نباشد اعتراض شدید دارند. البته در اینجا باید از کمک های مادی نیکوکاران سپاسگزاری کرد که در ادامه انتشار نشریات اوز همکاری داشته اند ولی آیا این موضوع می تواند برای همیشه پایدار باشد؟
*چرا مشکلات و چالش ها را بازتاب نمی دهید؟
به دلائل مختلف مسائل و مشکلات روزنامه نگاران و انتشار نشریات زیاد بازتاب داده نمی شود. قسمتی از آن مربوط به این می شود که نشریات زیاد کار دارند و غرق مسائل خودشان برای تهیه مطلب و خبر و چاپ و غیره هستند و شاید برای انعکاس مشکلات نقطه تمرکزی یا وحدتی بین آنها وجود ندارد. بخشی هم این است که هرچه بگویند به جائی نمی رسد و فقط نیکوکاران بزرگوار حامی آنان هستند. حتما به یاد دارید که در بخشداری سابق جلسه ای برقرار شد و بسیاری از ادارات و نهادها موظف و مکلف به اشتراک نشریات پسین، پیام و پیام دانش شدند. حتما خوب می دانید چند نفر و چند نهاد در این کمپین شرکت کردند؟
*شما برای بهبود نشریه و برطرف شدن چالش چه کردید؟
از وقتی پسین اوز وارد عرصه مطبوعات شد، البته با مشاوره با شورای محترم نویسندگان آقایان محمدصدیق پیرزاد، عبدالعزیز خضری، علی تیرزن، پروانه پدارم و حمیرا نامدار و همچنین بعضا شورای سرپرستی سعی کردیم که روش نشریه را نوین سازیم و در این کار موفق شدیم. دیگر تیتر اول ما روتین نبود، تیترها را براساس واقعیت های شهرستان تنظیم کردیم. وارد جناح سیاسی نشده و مستقل به کارمان ادامه دادیم و گفت و گوها با توده مردم نشریه ما را رو آورد و پیشرفت داشت ولی هزینه ها ما را کلافه می کنند درآمدها و هزینه بسیار فاصله دارد و باز نیاز به مخاطبان و علاقمندان داریم چاره ای جز همکاری آنان نیست.
*راه حل شما چیست؟
نشریه نماد فرهنگی و فرهیختگی شهرستان اوز است. به نظر من باید حفظ شود. حالا که تعدادی از عاشقان وارد این عرصه شده اند باید آنان را حرمت داشت من برای پسین اوز چانه نمی زنم از مطبوعات شهرستان های لارستان، اوز، گراش و خنج دفاع می کنم. من چند بار از فضای مجازی صحبت کردم. تلفن همراه و شبکه های اجتماعی ابعاد جهانی دارند اما در شهرستان های جنوب فارس تاثیرات منفی اش برای نشریات بیشتر از سایر جاهاست. در سطح دنیا روزنامه ها هم مشکل دارند. چون تکنولوژی آمده و خبرها در لحظه مخابره شده و با اطلاع مخاطبان دنیا می رسد. گرفتن این اطلاعات و اخبار رایگان است در فضای مجازی محدودیت نیست ولی در روزنامه و نشریه محدودیت هائی وجود دارد. اولا صفحه محدود است است. کلمات محدود هستند. نویسنده محدود است ولی در فضای مجازی هر چقدر مطلب بخواهید، تولید کنید و مخاطب می بیند بعد می شود در این فضا فیلم و عکس رنگی و زیبا گذاشت و مزیت های دیگر مشکل توزیع روزنامه نیز داریم. پس رقابت نابرابری در مقابل فضای مجازی است که ما را تسلیم کرده است. پسین اوز خیلی سعی می کند کپی نباشد و تولید کند ولی این تولیدات هم بطور کامل خوانندگان را اقناع نمی کند.
*مشکل اصلی را بیان کنید؟
مشکل اصلی و یا تهدید اصلی مطبوعات محلی و پسین اوز همان مسئله مالی است که مخاطبان، خوانندگان و خیرین و مسئولان مثل همیشه باید ما را یاری کنند تا نماد فرهنگ و اصالت و هویت شهرستان پایدار بماند. جواب پرسش شما نیز اینجاست اگر این مشکل حل شود پسین اوز آینده های زیبا و امیدبخشی را به نمایش خواهد گذاشت.
*از شرکت در این گفت و گو سپاسگزاریم.
من هم از پرسش های دقیق شما تشکر می کنم بویژه این که باعث شدید تا یادی از انتشار عصر اوز داشته باشیم.

گزارشگران: حمیرا نامدار و مریم سمیعی