پسین اوز ماهنامه پسین اوز
* احمد خضری: به یاد دارم در شماره ۱۹۹ نشریه عصر اوز در شهریور ماه ۱۳۹۵ مطلبی تحت عنوان «نبض اوز با راه صحرا می زند» را نگاشته و جاده اوز به بلوک را مهم و برای بخش اوز حیاتی قلمداد کردم. خوشبختانه محتویات این مقاله مورد تایید و تشویق بسیاری از مخاطبان ساکن در بخش اوز و خارج از بخش نیز قرار گرفت. راقم معتقد است که بخش کهن اوز کانون و مرکز جغرافیایی جنوب شرقی استان و پسکرانه خلیج فارس محسوب می شود.
تحولات سیاسی و اقتصادی پس کرانه های خلیج فارس از جمله مباحثی است که کمتر به آن پرداخته شده و یکی از دلائل مهم آن کمبود منابع و ماخذ در این زمینه است. لارستان و بخش کهن اوز از مهم ترین پسکرانه های خلیج فارس هستند که نقش مهمی در تحولات پسکرانه ها و حتی کرانه های خلیج فارس بوجود آورده اند. در مورد تحولات سیاسی بطور مختصر باید گفت که بخش اوز در عصر انقلاب مشروطیت سد استبداد را که جان مایه آنان را گرفته بود به خوبی شکست و به عنوان اولین مکان با دل و جان به ندای مشروطیت و آزادی خواهان پاسخ گفت و به تاسیس انجمن ایالتی و ولایتی پرداختند.
در سال ۱۳۲۸ بخشداری و در سال ۱۳۳۴ شهرداری را تاسیس کردند که بعد از لار در جنوب استان فارس شهرداری اوز قدیمی ترین شهرداری محسوب می شود. اما هدف از نگارش این مقاله راههای ارتباطی بخش اوز است. اگر در منابع و اسناد کمتر با نام دوست داشتنی اوز برخورد می کنیم دلیلش عدم وجود راه ارتباطی در این محدوده جغرافیایی بوده است. در دوران قاجاریه تا عهد پهلوی اول تنها جاده خاکی اوز- لار از راه اناخ وجود داشته و همچنین اوز از طریق گردنه های ورا و صحرا به صورت مالرو به خنج و بلوک بیدشهر ارتباط پیدا می کرده است. بنابراین بن بست به معنای واقعی گریبان این دیار را گرفته بوده است. در عصر پهلوی دوم با توجه به نیاز و تحولات جدید راه اوز- لار از طریق گراش آسفالت شد و گردنه ورا ساخته و بالاخره لار از طریق اوز به خنج، قیر و فیروزآباد و شیراز متصل گردید. این راه هم آسفالت شد.
حضور مردم نیکوکار و خوب در دهستان بیدشهر که در روستاهای زیبا و آباد، کهنه، گلار، قلات، کوره، بیدشهر، هود و هیرم ساکن بودند باعث شد تا با کمک دولت و خودیاری مردم به ویژه مرحومان: حاج محمد یوسف نامی، محمدرضا سلمان پور و آقایان خواجه عبدالرزاق طاهری و محمد محمودی از اوز و آقایان محمدنور هنر و سلیمی و مرحوم رنجبر از بیدشهر و همت سید عبداله هاشمی جاده صحرا را سروسامان دهند و این جاده هم آسفالت شد. بطوری که روستاهای کاریان، بلغان و سایر روستاهای بخش های جویم و بنارویه نیز از طریق این راه به مرکز بخش اوز و مرکز لارستان متصل شدند. بعد از پیروزی انقلاب اسلامی به رهبری امام راحل روستاهای اسلام آباد و شهرک توحید که به وجود آمدند نیز به جمع استفاده کنندگان پیوستند.
اکنون با کوشش اداره کل راه و شهرسازی لارستان مسیر اوز- گراش- لار به صورت دو بانده شده که می تواند شهرهای لار و گراش را به اوز و سایر نقاط متصل سازد. جاده های معروف به چک چک که گراش و لار را به خنج و دیگ اشکن که خنج را به جهرم متصل می سازد نیز به سرعت در حال ساخت است. با این توصیف بخش اوز شامل شهر و ۱۰ روستای پرجمعیت فقط از طریق جاده دوبانده اوز- گراش به لار متصل می شود. در آینده خیلی نزدیک فقط اوز از طریق جاده پرگانه گردنه ورا سابق به فیشور، محلچه، خنج و مهر و لامرد متصل می شود. اما بالعکس وجود ندارد یعنی اهالی شهرهای نام برده شده لزومی به عبور از اوز برای رسیدن به لار ندارند و می توانند از راه چک چک به لار بروند و بسیاری از روستاهای دیگر نیز خود را به جاده دیگ اشکن می رسانند. این یعنی همان بن بست. یک قرن پیش؟!! پس چه باید کرد؟
به نظر نگارنده اولین اقدام مردم، شورا، مسئولان و بویژه اداره کل راه و شهرسازی لارستان ترمیم و دوبانده کردن راه صحراست که اولا ۱۰ روستای آباد و پرجمعیت بخش اوز و سایر روستاهای بخش های جویم و بنارویه از آن بهره مند شده و به اوز و گراش و لار ارتباط می یابند. ثانیا شهر اوز برای فرار از بن بست از این طریق خود را به جاده اصلی لار- جهرم متصل سازد. بنابراین باز هم نبض اوز با راه صحرا می زند و کلام آخر اینکه «بخش اوز» با خارج شدن از بن بست جاده ای، رونق می گیرد. یعنی مهمترین راه نجات اوز را می توان خروج از بن بست جاده ای (بن بست اقتصادی) ذکر کرد. حالا این برون رفت از بن بست ترجیحاً از جاده صحرا و احیاء جاده مربط حاصل می شود و می طلبد که اقدام شود.
*مدیر مسئول
فعلا همه تمرکز خودمان را روی ارتقای اوز به شهرستان بگزاریم تا ادارات وبودچه مستقل به اوز بدهند تا بتوانیم برای جاده های اوز فکری اساسی کنیم جاده بدون کمک دولت کاری سخت ومشکل است اما باید نطر روستاهای اوز هم درنطر بگیریم
اینجانب می گویم که محل استقرار اداره کل راه و شهرسازی شهرستان های جنوبی استان فارس ( لارستان ) در شهرستان لارستان اشتباه محض است چون اگر ۱- از هر طرف فاصله شهرستان های واقع شده در جنوب استان فارس ( شهرستان های قیر و کارزین + گراش و لامرد و مهر و فراشبند) را با شهر لار که محل استقرار اداره کل راه و شهرسازی لارستان می باشد محاسبه کنید) حدود صد تا دویست کیلومتر می باشد بعد ۲- فاصله شهرستان های جنوبی استان فارس (( قیر و کارزین + جهرم (از راه جدید دیگ اشکن ) لارستان و گراش و لامرد و مهر و فراشبند )) را محاسبه کنید که از حدود هفتاد کیلومتر تا هشتاد کیلومتر و نود کیلومترمی رسد بعد متوجه می شوید که تنها این آسایش و رفاه مردمی که در شهرستان های جنوبی استان فارس ( قیر و کارزین + جهرم (از مسیر راه جدید دیگ اشکن ) و لارستان و گراش و لامرد و مهر و فراشبند زندگی می کنند است که برای انتخاب محل استقرار اداره کل راه و شهرسازی لارستان بوده است که توسط مسئولین شهرستان های جنوبی استان فارس و استان فارس و کشور محاسبه نشده است متاسفانه کسانی که بر شهرستان های جنوبی استان فارس و استان فارس و کشور حکومت می کنند آسایش و رفاه و حق مردمی که در شهرستان های جنوبی استان فارس زتدگی می کنند اصلا برایشان مهم نیست.
بهتر بود در این گزارش در مورد پیشنهاد احداث راه کهنه قدیم به هیرم بطول ۸ کیلومتر که حدود یک کیلومتر آن تونل بوده و فاصله اوز به جهرم را بیش از ۲۵ کیلومتر کاهش میباید و کلیه روستاهای توابع اوز در برمیگیرد یا در فاصله نزدیکی از آن قرار میگیرند و در مسیر جاده اصلی کشوری نیز میباشد و گردنه هیرم نیز حذف میگردد نیز مد نظر قرار میگرفت. پیشنهاد و توضیحات کامل گزارش این مسیر که توسط آقای صمدی تهیه شده است و مزایا ومعایب آن در مقایسه با جاده مربط بررسی شده است در سایت اوز امروز و ستاره اوز منتشر شده است