شهر بدون خبرنگار خاموش است

*احمد خضری: روزنامه نگار، چشم ناظر مردم و دیده بان حرکت مسئولان در جامعه است. جامعه به خبر رسان های بامعرفت و متعهدی نیاز دارد که در مواقع لازم، کجی ها را شناسائی و ناکارآمدی ها را گزارش کنند. روزنامه نویس وقایع را ثبت و منتشر می کند تا از مسیرهای غلط جلوگیری شود. در بسیاری موارد رویدادی یا واقعه ای در جامعه رخ می دهد که بعضاً مردم نیز به آن راه رفته و مسیر ناآشنا را می پیمایند که در نهایت ممکن است خسران و تباهی حاصل شود. ولی این رسانه ها هستند که می توانند با ابراز واقعیات، توده مردم را به مسیر نامطلوب آشنا ساخته و از ادامه راه جلوگیری گردد.

رسانه ها یک دانشگاه عمومی هستند که بینش و تشخیص مردم را ارتقاء می دهند. بنابراین علاوه بر قوانین و مقررات مورد نیاز به پشتوانه مردمی نیز نیاز است تا نویسنده، خبرنگار، سردبیر، مدیر مسئول و غیره بتوانند با امنیت کامل به اسناد دسترسی داشته و در مواقع ضروری، ناگفته ها و پنهان هائی که به ضرر عموم است، افشا سازد. شاید یک فرد عادی هزگز نتواند متوجه شود که زندگی در کسوت یک خبرنگار و نویسنده، چه مشقت ها و هراس هائی دارد. اما آنانی که با رسانه سروکار دارند حداقل با این سختی ها آشنا هستند و می توانند در موارد مختلف از همدیگر حمایت کنند. یادم هست که در خاطرات یک خبرنگار خوانده بودم که یک خبرنگار مطرح جهانی نوشته بود برای پوشش دهی وضعیت نابسامان یک بیمارستان در خاج از کشور ایران ده روز خودم را در نقش یک مریض آنجا بستری کردم تا بتوانم گزارش نهائی را تهیه کنم. البته این گزارش یک اصلاح ملی در حوزه درمان در آن کشور شد.

امروز جامعه ما به مطبوعات مستقل و شجاع نیاز دارد یعنی نویسندگانی که با فرار از کم کاری رایج دست به کار گزارش های عمیق و تحقیقی درباره نیازهای واقعی مردم بزنند. در حال حاضر با وجود فضاهای مجازی متعدد نشریات پسین، پیام، با پیام دانش و غیره که در اوز فعالیت دارند اقدام به پوشش خبری نموده و بعضاً به نکات برجسته تاریخی، اجتماعی و فرهنگی می پردازند. در این نشریات کمتر مسائل تحلیلی مبتلا به شهر درج می گردد و علت اصلی آن مساعد نبودن بستر انتقاد و انتقادپذیر در جامعه است که مانع بزرگی برای گسترش و ترویج اینگونه گزارشات شده است. مسلماً برای تولید یک گزارش حرفه ای باید بیش از سه ماه یا بیشتر وقت گذاشت. دهها مسافرت و مصاحبه انجام داد تا بتوان یک گزارش حرفه ای کامل را تحویل داد. بدیهی است در بیشتر موارد پس از انتشار اینگونه گزارشات، موجی اجتماعی پسندیده خلق خواهد شد. حتی در بسیاری موارد شاهد یک اصلاح جدی در برنامه‌ها و مقررات به وجود خواهد آمد.

 چالش‌های مختلفی در سر راه نویسندگان محلی قرار دارد تا آنان نتوانند رسالت اصلی خویش را ایفا کنند. این مشکلات را می توان در ابعاد زیر خلاصه کرد:

۱ – یک نویسنده و خبرنگار به طور همزمان درگیر سرعت انتشار خبر و یا نوشته است. ۲- برای نویسنده پیوسته رقابت سنگین و گسترده رسانه ها، دغدغه ای است که توان نویسنده و خبرنگار را به خود معطوف داشته و برایش مشکل ساز می شود. ۳- ناراستی برخی منابع اصلی خبر ممکن است برای نویسنده و خبرنگار مشکل آفرین شود. بنابراین این سه مقوله در همه حال برای نویسندگان و خبرنگاران دغدغه کاری است.

 در جامعه کنونی رقابت میلی متری نشریات و سایت ها بعضی از خبرنگاران و نویسندگان را به وسواس های روانی و کابوس های شبانه مبتلا ساخته است که مبادا خبر تولیدی اش پیش از انتشار سوخت شود یا اینکه او را از گردونه رقابت حرفه ای به دور نگه دارد. نادرستی منابع خبری یک رقیب مهلک برای گزارشگران خبری است. اما موضوع برای نشریات محلی تفاوت حساسیتی دارد. در محیط کوچک موارد ذکر شده در فوق، بسیار حساس تر و نمود آن بیشتر است. هرچند در بسیاری موارد رقابت در ارتقای کیفی و کمی اثرات مثبت دارد. ولی وحدت و همدلی می تواند حساسیت را کمتر و بدون حساسیت به ارتقای کیفی و کمی کمک کند. مهمترین دغدغه مدیران نشریات محلی علاوه بر مشکلات نویسندگان و خبرنگاران که به طور خلاصه جمع بندی شد، مشکلات مالی است. چون نشریات محلی تاکنون نتوانسته اند منبع درآمد خوبی برای گردانندگان باشند و از این بابت دچار ضعف بوده که البته نیکوکاران فرهنگ دوست توانسته اند این نقص را جبران کنند ولی کماکان این دغدغه برای مدیران به قوت خود باقی است و باید به طریق اصلح برطرف شود.

بنابراین در پایان باید گفت که مردم و مسئولان می‌توانند همراه و همیار مطبوعات شهرشان باشد چون شهر بدون خبرنگار خاموش است.

* صاحب امتیاز و مدیر مسئول