پسین اوز ماهنامه پسین اوز
مسجد در اسلام و بویژه در اوز از جایگاه والائی برخوردار بوده و است. مردم در ساختمان مسجد نهایت سعی و کوشش خود را برای استحکام و زیبایی بنا به کار برده و می برند. «در گذشته هفت مسجد در اوز موجود بوده که از این تعداد بنای سه مسجد در طی زمان تخریب شده ولی بنای چهار مسجد دیگر هم چنان باقی و پابرجاست…»*
مسجد بالا به دلیل این که در محله بالا ساخته شده بود به این نام معروف شد که البته بعدها به مسجد حاج عبداله جعفر و یا مسجد حاج محمدزمان هم شهره شد. این مسجد که ساختمان قدیمی آن کاملا تخریب و از بین رفته است در ابتدا توسط علی حاج عبداله گرگاش العوضی ساخته شده است و بعدها به دلیل فرسودگی و تخریب به وسیله حاج عبداله جعفر پدر مرحوم محمدامین دانشمند نوسازی شد، که این بنا نیز بطورکلی تخریب در سال ۱۳۷۵ شمسی توسط مرحوم محمدرضا کمالی تجدید بنا گردید. مسجد بالا در دهه ۴۰ بسیار آباد و پر رونق بود. یکی از ویژگی های این مسجد داشتن چرخ و فلک بود.
در این مسجد چاهی پرآب وجود داشت که حوض های آن از آب این چاه پر می شد. بوسیله چرخ و فلک آب را از چاه بیرون کشیده و درون حوض می ریختند. شبستان ستون دار مسجد نیز بسیار مورد توجه بود. زمستان ها با کمی آتش افروزی در اجاق شبستان هوای بسیار گرم و عالی را بوجود می آوردند. مرحوم حاج ملامحمد زمان خضری هر شب بعد از نماز عشاء بویژه در فصل زمستان برای جماعت کتاب مبدا واجبات را می خواند و همچنین احادیث مختلف را نقل می کرد.
*بررسی آثار تاریخی و هنری اوز نوشته حمیرا کمال
با تشکر از تهیه این مطلب و گزازش ، چنانچه امان داشته باشد تصویری از چرخ و فلک قدیم این مسجد که در اوز منحصر بفرد بود به این گزازش اضافه شود. چون نحوه کشیت آب از چاه توسط این چرخ و فلک در هیچ جای دیگر مشاهده نکرده ام و میتواند با بازسازی نمونه ای از آن و در اندازه کوچک تر جوانان اوز با نحوه کاربرد آن آشنا شوند. زیرا در ان دونوع چرخ فلک یکی بصورت عمودی و دیگری بصورت افقی توسط دویا سه سه نفر میچرخید و دلو پر از اب بالا میامد
با سلام ضمن تائید نوشته همشهرى دلسوز واقعا مسجد بالا (برا) با چرخ وفلکش معروف بود من هم از دوست فاضل آقاى خضرى که این گزارش را تهیه کرده ممنونم