پسین اوز ماهنامه پسین اوز
*احمد خضری: در حدود افزون بر یک قرن پیش، مرحوم حاج عبداله جعفر یکی از تجار سرشناس، خارج رفته و اهل مطالعه اوز به روستای بلغان از توابع بخش جویم لارستان سفر کرد و فردی مومن، متقی و با سواد قدیمی به نام ملامحمد حسن بلغانی را ملاقات و از او برای راه اندازی و تاسیس مکتب خانه در اوز دعوت به عمل آورد.
البته در آن زمان مکتب خانه ویژه دختران و پسران در اوز رایج بود اما والدین را برای تربیت فرزندانشان به دلائل مختلف اقناع نمی کرد و این موضوع باعث شد تا بزرگان اوز در یک نشست نیاز به یک مکتب خانه جدید با مدرس با سواد و قدیمی را لازم و ضروری دانستند. مرحوم حاج عبداله جعفر پدر مرحوم ملامحمدامین دانشمند که خود یکی از بزرگان و معتمدان اوز بود راهی روستای بلغان کردند. به هر حال ملا محمد حسن به اوز آمد و مکتب خانه جدید را با یاری معتمدان و بزرگان اوز راه اندازی کرد. در آن زمان در مکتب خانه علاوه بر قرائت قرآن کریم به بچه ها حروف ابجد و مقدمات زبان عربی و کتاب های گلستان و بوستان شیخ سعدی و کتاب دینی مبداو واجبات را نیز می آموختند.
حاج ملا محمدحسن کارش را به خوبی انجام داد اما بعد از مدتی بدرود حیات گفت. بعد از وی فرزندانش یعنی حاج محمد و حاج عبداله بلغانی کار پدر را در مکتب خانه ادامه دادند. حاج عبداله بسیار هوشیار و دارای ضریب هوشی بالائی بود. وی با مشاهده مسافرتها و سفرهای مردان اوز به خارج از کشور او هم راه مهاجرت را در پیش گرفت و به شهر مسقط رفته و در آنجا ساکن شد.
در این شهر او پله های ترقی را پیمود و خیلی زود و سریع توانست به دستگاه حاکمه راه یابد و حتی منشی ویژه حاکم مسقط شد و در مسافرت های حاکم از جمله به کابل و بمبئی او را یاری می کرد. حاج عبداله بلغانی علاقه شدیدی به مسافرت داشت و در تمام مسافرت های حاکم مسقط و حتی خود به تنهائی به سفر می رفت. در یکی از همین سفرها دچار سرماخوردگی شدید شد و این بیماری باعث شد تا مدتها در مسقط بستری شده و توان او گرفته شود. بنابراین سعی کرد به ایران و اوز برگردد. وی خود را به شهر بندر لنگه رسانید اما مشقات سفر از مسقط تا بندرلنگه او را بسیار ضعیف و ناتوان ساخت و در بندرلنگه چشم از جهان فرو بست.
گرچه وصیت کرده بود که او را در زادگاهش به خاک بسپارند اما به دلیل عدم دسترسی به وسیله نقلیه بالاجبار او را در بندرلنگه به خاک سپردند. برادرش حاج محمد در اوز مکتب خانه که از پدر به ارث برده بود را به خوبی اداره کرد. حاج ملامحمدحسن بلغانی هم قبل از مرگش به همراه یکی از بزرگان اوز برای مدت حدود یک ماه راهی بمبئی شد و در آنجا با نوع تعلیم و تربیت آشنائی مختصر پیدا کرد و در مراجعت به اوز با بزرگان به مشورت پرداخت و چون در زمان رضاشاه پهلوی تعلیمات اجباری شده و مکتب خانه ها را تعطیل می کردند ملامحمدحسن پیشنهاد تاسیس کودکستان را داد. بزرگان اوز پیشنهاد وی را پذیرفته و در سال ۱۳۰۵ شمسی نخستین کودکستان با مدیریت حاج ملامحمدحسن بلغانی در اوز تاسیس شد.
اما در لوای کودکستان، همان دروس مکتب خانه توسط وی به بچه ها تدریس می شد و هزینه تاسیس کودکستان توسط تجار اوزی ساکن و شاغل در هندوستان تامین و پرداخت شد.
ادامه دارد…
سلام ودرود برشما عالی بود ودرتاریخ بندرلنگه دردوجلد به زبان عربی نویسنده ازبکی اژ فرزندان شیخ شارجه چاپ شده بودتمام بزرگان نوشته بود یکی ملامحمد بلغانی که در مدرسه علمیه‌بندرلنگه‌درس خوانده بقیه یادم نیست ولی کسانی که مکتب خانه پدر بزرگم درس خواندند هنوز زنده هستند از آنها بپرسید
بسیار مطلب خوبی است از آقای خضری تشکر می شود خداوند وی را برای مردم اوز نگه دارد