پسین اوز ماهنامه پسین اوز
احمد خضری: یونسکو برای حفظ زبان مادری در جهان روز ۲۱ فوریه برابر با دوم اسفند ماه را به عنوان روز جهانی زبان مادری نامگذاری کرده و بر آن تاکید دارد. گرچه این نامگذاری در حفظ زبان مادری بی تاثیر نیست. اما به عینه متوجه می شویم که زبان مادری کم کم در حال انقراض است. سعی می کنیم درباره زبان مادری منطقه خودمان و گویش اصیل «اوزی» که یکی از گویش های دلچسب در کنار گویش های لاری، گراشی، فیشوری، بیخه ای، بستکی، خنجی و کُمزاری است اشاره ای داشته باشیم. اکنون بیشتر خانواده ها سعی می کنند فرزندانشان زبان رسمی کشور یعنی فارسی صحبت کنند و علت آن را چنین توضیح می دهند:
به دلیل زندگی در فضای شهری، کودک باید به یک زبان صحبت کند. چون وقتی به مدرسه رفت در یادگیری او تاثیر بیشتری دارد و در جامعه و کشور نیز فاقد لهجه بوده و مورد تمسخر قرار نمی گیرد. در مقابل خانوادهایی نیز وجود دارند که با فرزندانشان به گویش محلی صبحت کرده و معتقدند که بچه ها وقتی به مدرسه رفتند زبان رسمی کشور(فارسی) را نیز می آموزند.
ما می دانیم که مهم ترین عامل پیوستگی و وحدت در جنوب استان فارس زبان آن است. زبانی که به اچمی، لاری، لارستانی، خودمان (خودمانی) معروف است و هر طایفه و مکانی بنابه استدلال خود آن را نامگذاری کرده و به کار می برند و بعضا نیز چالش برانگیز هم هست که نگارنده طی مقاله «زبان ما، اچمی، لارستانی، خودمونی و….»به بررسی آن پرداخته و در تاریخ ۱۹ فروردین ۱۳۹۹ در سایت پسین اوز انتشار یافت که مورد استقبال و نقد و بررسی قرار گرفت.
زبان «اچمی، لاری، لارستانی، خودمانی و…» در حقیقت یک زبان نیست بلکه یک گویش است اما به خاطر داشتن قواعد و دستور یک زبان کامل آن را زبان محسوب می کنند. برگردیم به اصل موضوع: گفتیم که خانواده های مختلف به دلائل ذکر شده با فرزندانشان به فارسی صحبت می کنند و این موضوع باعث شده تا علاوه بر حذف و فراموشی برخی اصطلاحات و کلمات گویش های زیبای منطقه فراموش شود.
البته تمایل نداشتن خانواده ها به حفظ زبان مادری نه تنها در شهرستان های لارستان، اوز، خنج، گراش، بستک و غیره وجود دارد بلکه در اغلب نقاط کشور هم این موضوع جریان دارد و کارشناسان معتقدند طی سال های آتی و به تدریج شاهد نابودی زبان های مادری خواهیم بود. در اینجا وظیفه داریم که از فعالینی که در حفظ ترویج زبان مادری در منطقه کوشا هستند سپاسگزاری کنیم. مهندس منوچهر عابدی راد اخیرا در مقاله ای که در فضای مجازی منتشر شد از آنان به نیکی یاد کرده است. کتاب های واژه نامه گویش مردم اوز با کوشش مرحوم محمدرفیع ضیائی و نسرین انصاف پور و فرهنگ بزرگ گویش اوزی با کوشش عبداله جانفدا که اخیرا به زیور طبع آراسته شده اند و برگزاری آیین پاسداشت زبان مادری در تالار کانون پرورش فکری کودکان و جوانان اوز از جمله اقداماتی است که می توانند در پایداری زبان مادری موثر باشند.
سلام اقای خضری خیلی حرف درستی میزند اما متاسفانه خیلی از همشهریان ما دانسته یا ندانسته بچهایشان را مجبور به فارسی گفتن می کنند در صورتی که خیلی کار اشتباهی میکننداین کار باعث می شود بچه از هویت خود کم کم دورشود که بسیار کار نادرستی است زبان مادری اصالت یک شخص را میرساند فرهنگ یک قوم رانگه میدارد پس بیاییددرنگهداری فرهنگ وزبان زیبای خودمان بیشتر کوشا باشیم زریرا زمانی که بچه ای به مدرسه میرود خودش درکنار معلم زبان را بهتر میاموزد
من هم موافقم بسیار زیبا ودقیق مطرح شده است