دکتر نوروزی رئیس دامپزشکی اوز:تلاش داریم تا شهرستان اوز قطب دامی استان شود

گزارشگران: حمیرا نامدار و مریم سمیعی-

امروزه در تمام دنیا به بخش دام، طیور و آبزیان که یکی از مهمترین بخش های دامپزشکی بوده و مسئولیت تأمین پروتئین مصرفی را بر عهده دارد توجه ویژه ای می شود. در این میان دامپزشکی در برقراری امنیت غذایی و ایجاد اشتغال نقش مهم و اساسی دارد. با وجود اینکه دام و فرآورده های خام دامی یکی از مهمترین و غنی ترین پروتئین های حیوانی محسوب می شوند، لذا تأمین بهداشت دام و نظارت و کنترل فرآورده های مربوط به آن و پیشگیری و مبارزه با بیماریهای دامی از ضرورت هاست که جزء از طریق حمایت از دامپزشکی امکان پذیر نمی باشد.
نشریه خبری- اجتماعی – فرهنگی پسین اوز در این راستا به تهیه گزارشی از پتانسیل های دامپروری و دامپزشکی شهرستان اوز پرداخت تا با رئیس دامپزشکی این شهرستان به گفتگو بپردازد آنچه در زیر می خوانید ماحصل این نشست است:

*خانم دکتر لطفاً ضمن معرفی خودتان به سوابق خدمتی، مدیریتی، اجرائی و علمی خود اشاره فرمائید؟
خیرالنسا نوروزی متولد مهرماه ۱۳۶۸ و در سال ۱۳۹۴ از دانشگاه دامپزشکی دولتی شیراز در رشته دکتر عمومی فارغ تحصیل شدم. بعد از فارغ التحصیلی به مدت دو سال در کشتارگاه ققنوس به عنوان مسول فنی مشغول فعالیت بوده و در دی ماه ۹۶ با افتتاح پست دامپزشکی به عنوان اولین مسئول دامپزشکی اوز مشغول شدم و از بهمن ماه ۹۸ این اداره از پست دامپزشکی به اداره دامپزشکی ارتقا یافت.
*چه تفاوتی بین قبل از ارتقاء بخش و ارتقاء کنونی اداره دامپزشکی وجود دارد؟
قبلا تمام کارهای اداری در لار انجام می گرفت. همچون صدور مجوز، ارتباط با شیراز و … از طریق لار نامه ها را ارسال می کردیم. ولی در حال حاضر خود اداره اوز به صورت مستقل کارها را انجام می دهد.
*تشکیلات و پست های سازمانی اداره دامپزشکی را توضیح دهید؟
در چارت سازمانی اداره تعداد کارمندان بین ۴ تا ۷ نفر می باشد ولی در حال حاضر دو نیرو هستیم و به زودی سه نیروی دیگر نیز در مهرماه با برگزاری آزمون به ما ملحق می شوند.
*وظیفه دامپزشکی را به صورت مختصر بیان کنید؟
وقتی اسم دامپزشکی می آید، شاید دیدگاه اولیه بیشتر مردم این باشد که کار دامپزشک صرفا فقط درمان دام است. ولی درمان دام یک بخشی از کار دامپزشکی می باشد. در بحث فرآورده های خام دامی، مواد لبنی و پروتئینی مثل تخم مرغ، نظارت بهداشتی آن بر عهده سازمان دامپزشکی است. یعنی علاوه بر بحث درمان، بحث نظارت بر فرآورده های دامی و بحث کنترل بیماری های مشترک بین دام و انسان هم مطرح است. طبق آمار سازمان جهانی از بین ۱۵۰۰ بیماری عفونی که در کل دنیا وجود دارد تقریبا حدود ۶۵ درصد بیماری ها مشترک است که کنترل آنها به عهده سازمان دامپزشکی است. یکی از کارهای اداره واکسیناسیون رایگان دولتی از جمله هاری برای سگ های گله و واکسیناسیون تب مالت ،ابله و ppr می باشد ، که ما به صورت مستمر و سالانه انجام می دهیم. علاوه بر بحث بهداشت، بحث اقتصادی هم مطرح است که اگر خود اوز را در نظر بگیریم ۸ واحد مرغ گوشتی، یک واحد مرغ تخم گذار و حدود ۴۰ هزار دام سبک(گوسفند و بز) و دام سنگین(گاو و شتر ) داریم که برای حفظ این سرمایه ها، نظارت آن بر عهده سازمان است.
*شهرستان اوز در مورد مرتع و دامداری به نظر شهرستانی ضعیف محسوب می شود. آیا این نظریه درست است یا خیر؟ چرا؟
خیر، در بحث گاو پرواری منطقه خودمان خوب و ظرفیتمان از شهرهای همجوار بیشتر است. مثلا همین کشتارگاه ققنوس نصراوز الان در جنوب استان فارس جزء یکی از کشتارگاههای فعال وخوب محسوب می شود
*آیا شهرستان استعداد سرمایه گذاری در بخش دام را دارد؟
بله، یکی از کارهای مهم تلاش برای احداث کشتارگاه دام است. البته آقای طیب احمدی پیگیر کارهای آن هستند که به امید خدا اگر این اتفاق تحقق یابد و بتوانیم این امتیاز را برای شهر اوز بگیریم، کل کشتارهای دام منتقل به خود شهرستان اوز می شود چون در کل جنوب استان فارس کشتارگاه صنعتی دام نداریم. در حال حاضر همه کشتارگاه ها به صورت سنتی فعالیت می کنند.
*همانطوری که خودتان گفتید تامین و تضمین بهداشت و سلامت فرآورده های دامی جزء وظایف شماست در این مورد بیشتر توضیح دهید و اقداماتی که انجام شده است را شرح دهید؟
یکی از کارهای اداره، نظارت مستقیم و روزانه بر دام های کشتاری است که در مغازه های سطح شهر عرضه می شود. مثلا لاشه ای که کشتار می شود باید از لحاظ سلامتی مورد تائید و شرایط نگهداری آنها در مغازه ها مناسب و با ماشین مجهز از کشتارگاه تا محل مورد نظر حمل شود. چون خیلی از بیماری ها قبل از کشتار مشخص نمی شود و بعد از کشتار علایم آن نشان داده می شود. به همین خاطر دام هم قبل و هم بعد از کشتار مورد بازدید قرار می گیرد. حتی در مورد عرضه تخم مرغ هم به همین صورت بوده و باید نظارت کافی داشته باشیم.
*آیا جمع آوری دام های سطح شهر برعهده اداره دامپزشکی می باشد؟
خیر، جمع آوری دام های سطح شهر بر عهده شهرداری است و اگر کسی شکایتی داشت، از طریق شهرداری اقدام کنند. چون در مورد نگهداری دام در خانه مخصوصا در این فصل کَنه یک نوع انگل است که در فصل گرما شیوع پیدا می کند و خود کَنه عامل اصلی انتقال تب کریمه کنگو می باشد. حال چه از طریق گزش و یا استفاده از گوشت دام آلوده. چون تب کریمه کنگو یکی از بیماری هایی است که دام هیچ نوع علایمی ندارد. ولی گوشت آن اگر مورد استفاده قرار گیرد کشنده است.
*آمار تعداد دام های شهرستان را به تفکیک بفرمایید؟
آمار کل محدوده شهرستان شامل: ۳۵ هزار دام سبک، در فصل های کوچ رو حدود ۸ هزار دام کوچ رو، حدود ۴ هزار دام سنگین، ۸ واحد مرغ گوشتی و یک واحد مرغ تخم گذار است.
*خدمات شما به دامدارها چیست؟ در مورد بهداشت و جلوگیری از بیماری دام چه برنامه هایی دارید؟
در طول سال ۴ مرحله تزریق واکسن رایگان دولتی داریم. کلاً کار دامپزشکی یک بخش دولتی و یک بخش خصوصی است. بخش دولتی آن شامل: واکسن آبله و تب برفکی، واکسیناسیون بیماری طاعون که بیماری بسیار کشنده ای است و خسارت های زیادی به دام دار وارد می کند، واکسن هاری برای سگ گله، واکسن تب مالت برای حیوانات تا از انتقال بیماری بین خودشان و انتقال به انسان (انتقال از طریق شیر و گوشت) جلوگیری شود. سالیانه برای واحدهایی که گاو شیری داریم تست سل و بورسلوز که سل یک بیماری تنفسی مشترک بین انسان و دام است و هر شش ماه یک بار این تست در گاوداری های شیری انجام می شود و در اسب داری ها نیز هر شش ماه یک بار تست مشمشه که بیماری مشترک بین انسان و دام است، انجام می گیرد.
*آیا در شهرستان داروخانه دامپزشکی وجود دارد؟ اگر خیر برنامه ای برای این تاسیس دارید؟
قوانین ایجاد داروخانه این است که اول باید یک مطب دام پزشکی در سطح شهرستان دایر باشد که در بخش خصوصی دام پزشکی فعالیت کند. در کنار مطب می توان داروخانه ای نیز احداث کرد. البته متقاضی زیاد است و منطقه به شدت نیاز دارد چون بین منطقه لار تا خنج هیچ داروخانه دام پزشکی وجود ندارد. که امیدواریم در اینده ای نه چندان دور شاهد فعالیت بخش خصوصی توسط نیروی بومی ( دکتر رحمانیان )خواهبم بود .
*رعایت حقوق حیوانات بویژه سگ های ولگرد را چه کسانی انجام می دهند و برنامه ها را بفرمایید؟
جمع آوری سگ های ولگرد به عهده شهرداری است. در شهر اوز به مدت دو سال است که انجمن حمایت از حیوانات به سرپرستی خانم شبانکاره تشکیل شده که تعدادی از همشهریان نیز عضو این مجموعه هستند و با همکاری شهرداری سعی می کنند تا از کشتار سگ های سطح شهر جلوگیری شود. هر چند خیلی از افراد با این کار موافق نیستند. در پناهگاه محوطه هایی ساخته شده که سگ های نر و ماده و توله جداگانه نگهداری می شوند. غذارسانی روزانه توسط خود اعضای انجمن صورت می گیرد.
شهرداری اوز اولین شهرستانی جنوب استان فارس است که برای نگهداری سگ ها کمپ دایره کرده است. البته چون هزینه عقیم کردن سگ ها و همچنین مراقبت بعد از عمل زیاد است عقیم کردن سگ ها غیرممکن می باشد.
در مورد نگهداری سگ ها نیز باید فرهنگ سازی شود تا همشهریان عزیز به سگ های دم درب خانه هایشان غذا ندهند. چون این سگ ها نه واکسن هاری زده و نه برنامه زد انگلی دارند. درست که نیت همشهریان خیر است ولی غرایز حیوانات را نباید نادیده گرفت .
*آیا دام های اوز دارای شناسنامه هستند؟
شرایط به این صورت است که به ازای هر ۵۰ راس دام شناسنامه بهداشتی داده می شود، که هر سری برنامه واکسیناسیونی از طرف بخش دولتی یا خصوصی انجام می گیرد در آن ذکر می شود. البته دامداری ها دو نوع هستند یا سنتی که شناسنامه بهداشتی به آنها تعلق می گیرد و یا صنعتی که پروانه بهداشتی دارند.
*آیا کلاس های آموزشی برای دامدارها تشکیل شده یا می شود؟
بله تشکیل می شود. به خصوص در فصلی که عشایر کوچ رو هستند و احتمال انتقال بیماری بیشتر است کلاس هایی برگزار می کنیم که استقبال بسیار خوب همراه است و سعی می کنیم این کلاس ها را در روستاها برگزار کنیم. همین چند وقت پیش کلاسی در مورد بروسلوز که همان تب مالت در انسان است تشکیل شد، که بروسلوز در گله باعث سقط در گله می شود که ضررهای اقتصادی زیادی را به دامدار تحمیل می کند. بیماری در انسان نیز حائز اهمیت است و در انسان نیز از طریق لبنیات به خصوص در پنیر بسیار زیاد بوده و علایم آن تب شدید، استخوان درد، سرگیجه و .. است که در اکثر اوقات این بیماری تشخیص داده نمی شود و امکان دارد سال ها این بیماری در انسان باقی بماند.
*جایگاه پرورش زنبور عسل در شهرستان چگونه است؟
در شهرستان مرتع ضعیفی داریم و باغداری نیز بسیار کم است. اکثر زنبوردارها غیربومی هستند. پرورش زنبور به نسبت کاری سخت و باید باتوجه به شرایط آب و هوایی مرتب جابه جا شوند
* دامپزشکی در حفظ حیات وحش چه نقشی دارد؟
یکی از کارهایی که محیط زیست در حال انجام آن است حفظ پرندگان شکاری است که به صورت قاچاق از منطقه خارج می شود. .
دریاچه هیرم که جزء تالاب های طبیعی محسوب می شود، در زمانی که پرندگان مهاجر به این منطقه می آیند اداره دامپزشکی هفته ای یک بار بازدیدی در مورد آنفولانزای فوق حاد که بیماری مشترک انسان و دام است انجام می دهد. چون احتمال اینکه این پرندگان مهاجر باعث انتقال بیماری باشند خیلی زیاد بوده و یکی از علایم این بیماری تلفات ناگهانی خیلی زیاد است.

دامپزشکی
*آیا شما به عنوان دامپزشک هم کار می کنید یا فقط امور اداری را به عهده دارید؟
هر اداره ای نیروی واکسیناتور دارد که وظیفه واکسیناسیون دام را بر عهده دارند. ولی چون شهرستان اوز بخش خصوصی ندارد درمان و ویزیت کیس هم در وقت اداری انجام می دهیم.
*آیا بیماری های مشترک حیوان و دام در این شهرستان مهار شده است؟
ریشه کنی بیماری به صورت منطقه ای انجام نمیشود بلکه به صورت یکبرنامه کشوری از سوی سازمان دامپزشکی دنبال می شود و نمی توان گفت بیماری مشترک را مهار کرده ایم اما تمام تلاش ما این است که تا حد امکان شرایط گسترش بیماری را از بین ببریم. مثلاً با برنامه سالیانه تب مالت، هاری،تست سل و بروسلوز گاوی، تست مشمشه و همچنین توزیع سم جهت کاهش فعالیت کَنه در فصول گرم سال.
با همه ی این فعالیت ها و نظارت هایی که وجود دارد اما توصیه می شود که گوشت تازه را اول به مدت ۲۴ ساعت در دمای معمولی یخچال نگهداری بعد آن را فریز کنید و همچنین پس از پخت کامل مصرف شود.
*به نظر اصلی ترین وظیفه دامپزشکی اوز، حفاظت از سرمایه دامی این شهرستان است آیا در این مورد برنامه ریزی های کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت دارید؟
یکی از برنامه های طولانی مدت ما احداث کشتارگاه صنعتی دام در شهرستان اوز است. همین طور که در حال حاضر کشتارگاه طیور در شهرستان اوز دایر و فعال است و به نظر من مسئولین در این رابطه باید با دید بازتری به این کشتارگاه نگاه کنند. چون حدود ۸۰ نفر به صورت مستقیم در آنجا فعالیت و یک اشتغال زایی بسیار خوبی می باشد. آقای ناصر اسفندنیا یکی از خیرین بزرگی است وارزش کار این خیر بزرگوار بسیار ستودنی است. اگر بتوانیم کشتارگاه دام در شهرستان اوز دایر کنیم هم بحث اشتغال زایی آن مطرح است و همین اینکه احتمال تبدیل شدن شهرستان به یک قطب دامی زیاد می باشد.
همچنین قصد داریم دامداران را سازماندهی تر کنیم. یکی از این کارها پلاک گذاری، هویت گذاری و بیمه دام است تا مشخص شود هر دامی متعلق به کدام دامدار است. حتی اگر این دام ها خرید و فروش شود باز هم از طریق سامانه قابل پیگیری است. بهتر است در سال ۲۰۲۰ دیدمان فراتر رود و دامداران را از سنتی به صنعتی سوق دهیم.
قبلا در مورد بحث آبزی پروری موردی نداشتیم ولی در حال حاضر در ۲ مزارع به صورت آزمایشی پرورش ماهی را شروع کرده ایم که اگر نتیجه بخش باشد می توانیم در مکان هایی که سد یا حوضچه وجود دارد از آب آن برای پرورش آبزیان نیز استفاده کنیم.
*سخن آخر؟
با وجود اینکه دامپزشکی جزء مشاغل سخت محسوب می شود و ارتباط مستقیم با سلامت انسان دارد متاسفانه همچنان این رشته در حاشیه مانده و مورد بی مهری و کم توجهی قرار گرفته است. ما نیازمند حمایت بیشتری از طرف مسئولین هستیم چون بعد از دو سال نیم که از دایر شدن این اداره می گذرد هنوز بدون ماشین و برای واکسیناسیون از ماشین شخصی خودمان استفاده می کنیم. چون بودجه ای که از طرف دولت به این مرکز تعلق می گیرد صرف واکسیناسیون ها می شود که بسیار هزینه بر هستند.


پاسخ دهید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد